رنگ پلی اورتان یکی از رنگ های بسیار کاربردی صنعتی و ساختمانی است که از ترکیب شیمیایی یک رزین پلیول که به عنوان مادۀ پایه شناخته می شود و یک مادۀ مکمل به نام پلی ایزوسیانات که مادۀ سخت کننده است، ساخته می شود. در این مقاله علاوه بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی این رنگ، به بررسی تولید خواص و کاربردهای رنگ پلی اورتان در صنایع مختلف نیز می پردازیم.
تکنولوژی تولید رنگ پلی اورتان
همانطور که ذکر شد رنگ پلی اورتان از ترکیب شیمیایی میان یک رزین پلیول که اغلب به عنوان مادۀ پایه شناخته می شود و همچنین یک مادۀ مکمل با نام پلی ایزوسیانات که به عنوان مادۀ سخت کننده شناخته می شود، بدست می آید. البته در بسیاری از موارد می توان نوع رزین را با موادی مانند آکریلیک، پلیاتر، و یا پلیستر اصلاح و تکمیل تر کرد.
رنگ پلی اورتان از لحاظ ساختاری کاملاً با دیگر رنگ های ساختمانی متفاوت هستند چرا که آن ها دارای وزن مولکولی فوق العاده بالایی می باشند. این خاصیت باعث می شود تا پلیمرهای پلی اورتان یک لایه ی پوششی بادوام و سخت را ایجاد کنند که سبب می شود در برابر شرایط نامطلوب محیطی اعم از وزش بادهای طوفانی سنگین، و نور مستقیم خورشید مقاوم باشند.
رنگ پلی اورتان یک نوع پلیمر است. این پلیمرها در یک زنجیره ی تکراری و طولانی از مولکول های کوچکی با نام مونومر ساخته می شوند. برای تولید این نوع پلیمر لازم است که دو ترکیب ایزوسیانات و دیول با یکدیگر مخلوط شوند.
ماده حاصل از این ترکیب اغلب غیر قابل تخریب بوده و در مقابل خراشیدگی و کشش مقاوم می باشند. اغلب به سه شکل جامد، مایع و فوم ساخته و پرداخته می شوند. دسته های متنوعی از رنگ پلی اورتان وجود دارد که هر یک استفاده ی منحصر به فردی دارند. این دسته ها شامل الاستومرها و ترموپلاستیک ها می شوند.
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی رنگ پلی اورتان و تاثیر آن در عملکرد محصولات
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی گوناگون رنگ پلی اورتان، منجر به کاربردهای رنگ پلی اورتان در صنعت ساختمان و مصالح ساختمانی, علاوه بر سایر صنایع شده است. برخی از این خصوصیات عبارتند از:
- این رنگ پس از اعمال شدن روی سطوح، سطحی بسیار براق ایجاد می کند که گذر زمان نمی تواند روی درخشندگی آن تاثیر بگذارد.
- این رنگ در برابر سایش و هر فرایندی با اصطکاک بالا، مقاوم است و به هیچ وجه پوسته پوسته نمی شود.
- در برابر اشعۀ ماوراء بنفش، دوام بالایی دارد و می تواند خودش را در نواحی پرتنش آب و هوایی حفظ کند.
- این رنگ دامنۀ وسیعی از تغییرات دمایی را تحمل کرده و مقاومت نشان می دهد. گسترۀ این دامنه از حدود 30 درجۀ زیر صفر تا 110 درجه زیرصفر را شامل می شود.
- سطوحی که با این رنگ پوشش دهی شده باشند، در صورت حذف لایۀ اولیه قابل پوشش دهی مجدد هستند.
نقش رنگ پلی اورتان در بهبود مقاومت و پایداری سطوح در صنایع نفت و گاز
یکی از ویژگی های بسیار مهم، تاثیر رنگ پلی اورتان بر افزایش مقاومت و دوام محصولات و استفاده از رنگ پلی اورتان در صنعت پوشش دهی و حفاظت سطوح است. یکی از این صنایع، نفت و گاز است. از پوشش رنگ پلی اورتان به طور گسترده برای حفاظت از خط مسیر لوله های نفت و گاز نیز استفاده می شود.
تعداد بسیار بالایی از این لوله ها در زیر آب قرار دارند و به دلیل فشار بالا و محیط بسیار سخت و مخربی که دارد، پلی اورتان ها با توجه به مقاومت و پایداری بالا بهترین گزینه خواهند بود. البته در سایر مسیرهای لوله کشی که در خارج از محیط های آبی هستند نیز استفاده می شوند.
استفاده از رنگ پلی اورتان در طراحی صنعتی و نمایشگاه های هنری
بررسی عوامل تاثیرگذار بر عملکرد رنگ پلی اورتان در صنایع مختلف، حاکی از این است که این رنگ علاوه بر صنعت ساختمان یکی از کاربردی ترین رنگ ها در طراحی صنعتی و هنری است.
با استفاده از این رنگ برای رنگ کردن و پتینه کردن سطوح چوبی، طرح های متنوعی خلق می شود و به ساختمان ها، دکوراسیون داخلی و خارجی زیبایی دوچندانی می بخشد.
امکان ایجاد طرح های متنوع و منحصربه فرد مطابق با سلایق و سبک های مختلف، باعث شده این رنگ مورد توجه و اقبال طراحان داخلی و خارجی قرار گیرد. همچنین ارگانیک بودن این رنگ و دوستی آن با محیط زیست، ویژگی مهمی است که برای بسیاری از طراحان حائز اهمیت است.
نقش برجسته رنگ پلی اورتان در بهبود مقاومت و پایداری سطوح در صنایع رنگ و پوشش
با ارزیابی تاثیر رنگ پلی اورتان در افزایش مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی محصولات صنعتی، متوجه می شویم این رنگ یکی از رنگ های سربلند در میان سایر رنگ های صنعتی است. یکی از این رنگ های کاربردی، رنگ پلی اورتان فلز است که دسته ای بین رنگ های بر پایۀ رزین اپوکسی و رزین پلی اورتان است.
بارزترین ویژگی این رنگ، سرعت خشک شدن آنها است. رنگ های پلی اورتان در برابر اشعه خورشید و باران های اسیدی، بسیارمقاوم هستند و علت محبوبیت آنها در صنایع مختلف همین مقاومت فوق العاده ی آنه است. این رنگ در محیط هایی با رطوبت بالا استفاده شده است و با توجه به سلامت سطوح، تاثیر رنگ پلی اورتان در ایجاد خواص ضدآب و مقاوم در برابر شرایط آب و هوایی مختلف را نمایان ساخته است.
ضمناٌ یکی دیگر از عواملی که نقش رنگ پلی اورتان در بهبود عملکرد محصولات صنعتی و سطوح مختلف را نشان می دهد، چسبندگی بالای این رنگ مخصوصا برای سطوح فلزی است.
کاربردهای رنگ پلی اورتان در صنعت خودروسازی و تولید قطعات پلاستیکی
امروزه رنگ پلی اورتان، به دلیل افزایش ایمنی، راحتی، پایداری و دوام خودرو، استفاده ی فراوانی در صنعت خودروسازی دارند. این رنگ به دلیل وزن سبک که دارد، باعث کاهش حجم سوخت شده و در حفظ محیط زیست بسیار موثر است.
در قسمت های مختلفی از خودرو مثل بوش های تعلیق، پایه های انتقال، پایه های موتور، چرخ دنده ها از پلی اورتان استفاده می شود. یکی از دلایل مهم استفاده از پلی اورتان در صنعت خودروسازی این است که این ماده نسبت به سایر مواد مثل لاستیک و پلاستیک برتری دارد.
از دیگر مزایا و کاربردهای رنگ پلی اورتان در صنعت خودروسازی، قابلیت فشرده سازی بالا و بار بالای قطعات پلی اورتان است که حتی پس از شکست قطعات لاستیکی و پلاستیکی نیز کار می کنند. قطعات ریخته گری پلی اورتان را می توان به صورت آهنی یا اسفنجی در هر رنگ و شکلی ساخت. همچنین پلی اورتان مقاومت شدید و دوام طولانی مدتی در برابر آب، گرما، حلال ها، مواد شیمیایی و سایش دارد.
یکی از انواع رنگ های پلی اورتان، ترموپلاستیک ها هستند. این مواد پلاستیکی اغلب سخت و سطح رویه ی صافی دارند و می توانند یک حالت غیر قابل نفوذ در برابر سیالات ایجاد کنند که عملاً مهر و موم کاملی را به وجود می آورند. این ماده در نواحی پر تنش و نقاطی که احتیاج به دوام و پایداری بسیار بالایی است بکار برده می شوند.
